تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده چیست؟ شاید در وهله نخست هر دوی آنها مشابه و یکسان به نظر برسند اما عملکرد مرطوب کننده و آبرسان بر پوست شما یکسان نیست. در مقاله حاضر با ویژگی‌ها و تفاوت‌های این محصولات بیشتر آشنا خواهید شد.
ممکن است که تصور کنید استفاده از آبرسان فقط مخصوص افرادی است که پوستی خشک دارند. اما آبرسانی به پوست همانند آبرسانی به کلیه اعضای بدن اهمیت ویژه‌ای دارد. همانطور که بدن‌تان برای حفظ تناسب و انجام دادن هر چه بهتر فعالیت‌هایش به آب نیاز دارد، پوست شما هم از هر نوعی (خشک، چرب، حساس، مختلط یا معمولی)که باشد به آبرسانی نیاز دارد.
تاکنون از خودتان پرسیده‌اید که آبرسانی چیست یا دقیقا به چه معناست؟ آیا آبرسانی همان مرطوب کردن است؟ محصولاتی از قبیل روغن ها، کرم ها و ژل های موجود در بازار با تنوع گوناگون‌شان، ادعا دارند که موجب آبرسانی قوی پوست تان می‌شوند و شما ترغیب به خرید آنها می‌شوید. با وجود این، از میان این همه محصولات مختلف چگونه می‌توانید محصولی را انتخاب کنید که مقدار رطوبت مورد نیاز پوست شما را تأمین کند؟
تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده چیست؟
از لحاظ علمی، مرطوب کننده اصطلاح کلی است که برای انواع ترکیبات مرطوب کننده به کار می‌رود؛ از جمله:
- امولینت (emollients): چربی و روغن ها
- اسکوآلن (squalene): روغن
- هموکتانت ها یا ترکیبات جاذب الرطوبه (humectants)
- ترکیبات پوشاننده (occlusive)
اما در دنیای تجارت و بازار جهانی، کلیه اصطلاحات دستخوش تغییر شده‌اند. در واقع، آبرسان و مرطوب‌کننده از جمله واژه‌های تجاری هستند که برندهای مختلف از آنها تعریف‌های متفاوت و دل‌بخواهی ارائه می‌دهند.
از آنجاکه هیچ استاندارد مشخص و ویژه‌ای برای تعریف یک آبرسان و یک مرطوب کننده وجود ندارد در بیشتر موارد، هر برندی طبق میزان رطوبت رسانی محصول خود به پوست افراد این دو اصطلاح را تفکیک می‌کنند.
آیا آب به تنهایی برای تامین رطوبت مورد نیاز پوست کافیست؟
فراموش نکنید، آب به تنهایی نمی‌تواند رطوبت پوست را حفظ کند. احتمالا شما هم متوجه شده‌اید زمانی‌که از حمام خارج می‌شوید، آب باقیمانده روی بدن شما تبخیر می‌شود و به همراه آن چربی طبیعی پوست شما هم از بین می‌رود.
در حقیقت، هرچه بیشتر پوست‌تان را بدون استفاده از مرطوب کننده و یا کرم آبرسان پوست بشویید، پوست شما بیشتر به خشکی می‌گراید.
مواد مرطوب کننده
مرطوب کننده ها موادی با پایه روغن هستند که مواد پوشاننده (occlusive) مانند وازلین و روغن های معدنی و همچنین امولینت هایی چون استرها و روغن های گیاهی در برمی‌گیرند. این مواد روی پوست لایه‌ای را تشکیل می‌دهند که مانع از خارج شدن آب می‌شود. آنها همچنین در کاهش خشکی پوست و افزایش لطافت آن نقش مهمی دارند.
مواد آبرسان
آبرسان ها موادی تحت عنوان humectants (هموکتانت یا جاذب الرطوبه) همانند گلیسیرین و اسید هیالورونیک هستند که آب را از هوا یا پوست شما جذب می‌کنند و بر روی پوست نگاه می‌دارند.
خواندن مواد تشکیل دهنده محصولات و تشخیص این مواد بسیار اهمیت دارد، چراکه، مکانیسم عمل متفاوتی دارند. بنابراین، نمونه‌ای را که شما انتخاب می‌کنید می‌تواند پوست شما را سالم‌تر کند یا اینکه سلامت پوست شما را به خطر بیاندازد.
درست است که هدف نهایی هیدراته کردن (آبرسانی) پوست است، اما انتخاب بهترین ماده رطوبت رسان کاملا به نوع پوست شما بستگی دارد.
کدام محصول برای پوست شما مناسب است؟
افراد بسیاری تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده را نمی‌دانند و در انتخاب یک محصول مناسب پوست‌شان مشکل دارند. محصولات بسیار متفاوتی در بازار وجود دارد؛ از بالم گرفته تا انواع روغن، کرم، ژل، پماد و آبرسان ها؛ اما حقیقت این است که همه آنها در واقع یک کار را انجام می‌دهند.
اکثر لوسیون ها و محصولات مربوط به بهداشت پوست هم دارای ترکیبات پوشاننده (occlusive) و هم نرم کننده (emollients) و جاذب رطوبت (humectants) هستند. بنابراین به طور همزمان هم پوست را مرطوب می‌کنند و هم اینکه نقش آبرسان را دارند.
توجه داشته باشید نوع و فرم یک محصول (به شکل روغن، بالم، کرم، ژل و…) اثری بر عملکرد آن محصول ندارد، بلکه این مواد تشکیل دهنده آن محصول است که نقش مهمی در کارکرد آن ایفا می‌کند. فرم و شکل محصول فقط تجربه و حس شما را در استفاده از مواد تشکیل دهنده فرمولاسیون تحت تأثیر قرار می‌دهد.
برای همین، روی لیبل محصولات و تجارب افرادی که محصول را استفاده کرده‌اند، بخوانید. گاهی اوقات پوست شما فقط به یک مرطوب کننده یا یک آبرسان نیاز دارد، نه هر دوی آنها. با دانستن اینکه دقیقا چه روشی برای تأمین آب مورد نیاز پوست‌تان مطلوب است، می‌توانید بهترین کار را برای آبرسانی پوست خود انجام دهید.
مرطوب‌کننده مناسب پوست خشک
مرطوب کننده پوست خشک بهتر است چرب تر باشد. اگر پوست شما در تمام طول سال به طور طبیعی خشک است و مدام پوسته پوسته می‌شود، به احتمال زیاد این مشکل پوست شما ارتباطی به شرایط آب و هوایی ندارد، بلکه در حفظ رطوبت دچار اختلال شده است.
در چنین شرایطی شما باید به واسطه رطوبت رسانی، لایه‌ای محافظ روی پوست خود ایجاد کنید تا رطوبت را به دام بیندازید. یک لایه مرطوب کننده ضخیم حاوی مواد نرم کننده (امولینت) به شما کمک می‌کند تا آب از روی پوست‌تان تبخیر نشود. علاوه بر این، محصولی با فرمولاسیونی کارآمد، مواد مغذی لازم را هم به پوست می‌رساند و سبب می‌شود تا پوست در طول فصلی چون زمستان رنگ و روی مطلوبی داشته باشد.
کدام مواد موثره در ترکیبات محصولات مرطوب کننده برای پوست خشک بهتر است؟
به نظر شما بهترین مرطوب کننده پوست خشک کدام است؟ پاسخ ساده این است: یک محصول قدیمی و مناسب به نام وازلین. برای یک پوست به شدت خشک، مواد occlusive عالی عمل می‌کنند؛ برای مثال، ترکیبی همراه با وازلین به خوبی اثر می‌کند. اگر به هر دلیلی از وازلین استفاده نمی‌کنید، می‌توانید از مواد زیر کمک بگیرید:
- شی باتر (کره دانه های روغنی درخت شی یا روغن قلم که یک گیاه بومی آفریقاست)،
- روغن کانولا
- روغن دانه های گیاهی مانند جوجوبا
- روغن دانه های مغذی مثل روغن بادام، روغن گردو، روغن ذرت، روغن پنبه دانه، روغن فندق و روغن نارگیل
از درون بدن پوست‌تان را آبرسانی کنید.
- در طول روز مقدار فراوانی آب بنوشید و برای اینکار برنامه‌ریزی وهدف‌گذاری کنید؛ مثلا اگر وزن شما 68 کیلوگرم است هدف‌تان باید مصرف دو لیتر آب در روز باشد.
- از مواد غذایی استفاده کنید که حاوی آب فراوان باشند، مانند هندوانه، توت فرنگی و خیار. این مواد آب کافی را به پوست و بدن شما می‌رسانند تا سالم و عالی به نظر برسید.
مرطوب‌کننده مناسب پوست چرب
بسیاری از افرادی که به آکنه مبتلا هستند و پوستی چرب دارند گمان می‌کنند استفاده از مرطوب‌کننده، پوست آنها را چرب‌تر کرده و باعث جوش‌های بیشتری می‌شود. باید بدانید این موضوع حقیقت ندارد! در واقع، استفاده از مرطوب کننده مناسب، جوش زدن و براقی پوست را کاهش می‌دهد.
اگر پوست شما چرب است، از آبرسان و مرطوب کننده هایی استفاده کنید که بر پایه آب هستند. همواره به خاطر داشته باشید که چرب بودن پوست‌تان دلیلی بر این ادعا نیست که پوست شما آب کافی دارد. همچنین بی آبی می‌تواند چربی پوست شما را تشدید کند.
بیشتر افرادی که پوستی چرب دارند، عملکرد سد دفاعی (Skin barrier) پوست‌شان ضعیف است، یعنی پوست‌شان به سختی می‌تواند رطوبت را حفظ کند. زمانی‌که پوست رطوبت خود را از دست می‌دهد، بی آب می‌شود و این بی‌آبی باعث می‌شود پوست برای جبران آن، چربی بیشتری تولید کند. این فرآیند یک چرخه معیوب است و برای رهایی از آن باید رطوبت و آب کافی و مورد نیاز را به پوست خود برسانید.
آبرسان و یا مرطوب‌کننده پوست چرب بهتر است بر پایه آب و غیرکومدون زا (جوش های زیر پوستی) باشند. این محصولات سبک هستند و منافذ پوست را مسدود نمی‌کنند.
کدام را انتخاب کنم: کرم آبرسان یا کرم مرطوب کننده؟
حالا که تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده را می‌دانید، اگر می‌پرسید «باید آبرسان را انتخاب کنم یا مرطوب کننده؟»، باید اشاره کنیم که قضاوت نهایی زمانی صورت می‌پذیرد که دریابید کدام یک از آنها آب پوست شما را حفظ می‌کنند؛ آبرسان یا مرطوب کننده؟ جواب این است: هر دوی آنها.
همانطور که پیش از این بیان شد، همه چیز بستگی به نوع پوست شما دارد و یک کرم معمولی هم می‌تواند هر دو کار را بر پوست شما اعمال کند. با وجود این، اگر شما از جمله افردای هستید که برای مراقبت از پوست خود تمایل دارند از محصولاتی استفاده کنند که حاوی فقط یک ماده مؤثره (active ingredient) باشد و مراقبت از پوست خود را در چندین و چند مرحله انجام می‌دهند، ممکن است انتخاب یک کرم معمولی برای شما مشکل‌زا باشد.
جدول ترکیبات مرطوب کننده و آبرسان
جدول زیر که از این مقاله گردآوری شده، نشان می‌دهد که ترکیبات مرطوب کننده شما ماهیتی آبرسان و یا پوشاننده (occlusive) دارند:
استفاده همزمان از مواد مرطوب کننده و آبرسان، هیچ مشکلی ندارد. فقط در ابتدای امر آبرسانی را با موادی مانند اسید هیالورونیک انجام دهید که به نوعی هموکتانت (جاذب رطوبت) هستند و سپس از مواد پوشاننده (occlusive) مانند روغن های گیاهی استفاده کنید تا رطوبت را به دام بیندازد؛